Na początku 2022 r. europejski przemysł chemiczny wychodził z pandemicznej rzeczywistości gospodarczej. Pojawiały się coraz wyraźniejsze symptomy poprawy koniunktury i nastroje w branży były coraz lepsze. Uwaga przedsiębiorców była jednak nadal skupiona na systemowych problemach branży, takich jak zaburzone po pandemii łańcuchy logistyczne czy zmiany regulacyjne wynikające z polityki proekologicznej UE. Niestety w lutym nastąpiła inwazja Rosji na Ukrainę, która całkowicie zmieniła krajobraz społeczno-gospodarczy na świecie, a dla energochłonnej oraz relatywnie podatnej na wstrząsy polityczne i gospodarcze branży chemicznej wykreowała zagrożenia, na które nikt nie był przygotowany.

Klimat koniunktury w chemii

Ogólny klimat koniunktury w polskim przetwórstwie przemysłowym w 2022 r. był niekorzystny (ujemny poziom wskaźnika przez cały rok). Dodatkowo od stycznia do grudnia 2022 r. wskaźnik klimatu spadł z -12,4 do -19,5. Na tak negatywne nastroje wśród przedsiębiorców wg badań GUS największy wpływ miały takie konsekwencje wojny na Ukrainie, jak wzrost kosztów energii i surowców, zakłócenia w łańcuchu dostaw, a także odpływ pracowników z Ukrainy w drugiej połowie roku. Wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury w przemyśle chemicznym oraz w produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych na tle przetwórstwa przemysłowego ogółem kształtowały się nieco lepiej (na wyższym poziomie). Poza okresowym spadkiem przedmiotowych wskaźników w marcu 2022 r. do poziomu ujemnego (szok wywołany agresją Rosji na Ukrainę pod koniec lutego), pozostawały one relatywnie długo na poziomie dodatnim. W produkcji chemikaliów wskaźnik klimatu koniunktury spadł trwale poniżej zera dopiero w lipcu 2022 r., a w produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych nieco wcześniej, bo w maju.

Produkcja sprzedana w sektorze chemicznym oraz produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych w Polsce [1]

Według ostatnich danych GUS, produkcja sprzedana w produkcji chemikaliów i wyrobów chemicznych po jedenastu miesiącach 2022 r. była o nieco ponad 10% większa niż w okresie I-XI 2021 r. Dla porównania, w produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych wzrost produkcji w analogicznym okresie sięgał blisko 9%. Analizując dane miesięczne w 2022 r. można stwierdzić, że o ile produkcję sprzedaną chemikaliów oraz wyrobów z gumy i tworzyw szt. w I kwartale 2022 r. cechował trend wzrostowy (kontynuacja trendów z 2021 r.), o tyle w kolejnych miesiącach (w szczególności w przemyśle chemicznym, a w nieco mniejszym stopniu w przemyśle gumowym i rzywowym) widoczne były coraz bardziej spadkowe trendy. Poziom produkcji poszczególnych produktów chemicznych w trakcie jedenastu miesięcy 2022 roku w odniesieniu do analogicznego okresu roku poprzedniego był zróżnicowany. W trakcie 11 miesięcy 2022 r. obserwowano przeszło 25% wzrost produkcji w porównaniu do analogicznego okresu 2021 r. takich chemikaliów oraz tworzyw sztucznych w formach podstawowych, jak: polietylen, etylen, polichlorek winylu niezmieszany z innymi substancjami i propylen. Z kolei spadek produkcji r/r obserwowano m.in. w przypadku nawozów sztucznych (w przeliczeniu na czysty składnik), odpowiednio azotowych o 16,9%, fosforowych o 26,9% i potasowych o 19,3%