W ostatnich latach w Europie, a także i w Polsce, obserwuje się coraz większe zainteresowanie tematyką związaną z biowęglem, jego produkcją i zastosowaniami w ochronie środowiska. Niewątpliwie biowęgiel może być stosowany jako odnawialne paliwo otrzymane z surowców odpadowych oraz jako dodatek do gleb. Tym samym, może być rozwiązaniem dla problemów, które dotyczą zrównoważonej produkcji energii, zagospodarowania odpadów, przeciwdziałania degradacji gleb czy bezpiecznej produkcji żywności i zmian klimatycznych.
Okazuje się jednak, że biowęgiel może być wykorzystywany nie tylko w ochronie środowiska, ale też i w wielu gałęziach przemysłu. Lista jego zastosowań jest coraz dłuższa i obejmuje liczne grupy produktów otrzymanych z biowęgla. Są wśród nich takie produkty, jak: polepszacze gleb i nawozy na bazie biowęgla, suplementy do pasz dla zwierząt, dodatek do materiałów budowlanych, materiały izolacyjne, wypełnienie mikrofiltrów i filtrów do uzdatniania wody i kontroli emisji gazowych, składniki farb i barwników, składniki kosmetyków i farmaceutyków, a nawet dodatki do tkanin stosowanych do produkcji odzieży funkcjonalnej i materiałów wypełniających poduszki i materace do spania.
A więc czym jest biowęgiel? Z czego i jak się go produkuje? Jakie posiada właściwości i do czego może być wykorzystany? Jakie produkty można otrzymać z biowęgla? I jak wyglądają perspektywy jego produkcji oraz zastosowanie w polskiej gospodarce?

Kokos, słonecznik czy kolba kukurydzy?
Biowęgiel można zasadniczo otrzymać z każdego rodzaju biomasy roślinnej oraz odpadów biodegradowalnych.
Do substratów stosowanych w produkcji biowęgla można zaliczyć: rośliny energetyczne (np. miskant, wierzba energetyczna, ślazowiec pensylwański), odpady leśne, biomasę rolniczą (np. słomę, słonecznik, kolby kukurydzy, itp.), pozostałości z przetwórstwa rolno-spożywczego (np. owies pofermentacyjny, łuski ryżowe, łupiny orzechów, kokos, wytłoki itp.), osady ściekowe, organiczną frakcję odpadów komunalnych, odpady z przetwórstwa drobiu,
pomiot kurzy, obornik krowi, a nawet biomasę alg.
Dobór odpowiednich substratów jest uwarunkowany właściwościami fizykochemicznymi (m.in. zawartością wody oraz węgla, rozmiarem cząstek), popotencjalnymi zastosowaniami biowęgla oraz parametrami procesu pirolizy. Biowęgiel otrzymuje się w procesie pirolizy, czyli termicznego przetwarzania biomasy bez dostępu tlenu w temperaturze 350-700 °C, w wyniku którego powstaje olej (mieszanina węglowodorów), gaz syntetyczny (mieszanina gazowych
węglowodorów) oraz biowęgiel (stała pozostałość) (rys. 1).

Jakie produkty możemy otrzymać z biowęgla?
Dzięki swoim właściwościom, takim jak wysoka zawartość węgla organicznego w formie stabilnej i substancji mineralnych, rozwiniętej porowatości i powierzchni właściwej, wartości energetycznej, biowęgiel może znaleźć zastosowanie w wielu obszarach. W energetyce, biowęgiel – jako paliwoodnawialne – może stanowić alternatywę dla tradycyjnych paliw kopalnych. W ochronie środowiska może być stosowany do usuwania zanieczyszczeń z roztworów wodnych, ścieków komunalnych i przemysłowych, jak również gazów procesowych (może być alternatywą dla węgla aktywnego). Zastosowanie biowęgla w rolnictwie jest znane od wieków. Jego dodatek poprawia właściwości gleb użytkowanych rolniczo, tym samym może ograniczyć zużycie nawozów organicznych i nieorganicznych oraz środków ochrony roślin. W ostatnich latach zainteresowanie biowęglem widoczne jest również w przemyśle, m.in.
budowlanym, metalurgicznym, elektronicznym, chemicznym, włókienniczym czy farmaceutycznym (Schmidt, 2012).
To tylko nieliczne przykłady możliwości zastosowania biowęgla. Lista produktów otrzymywanych z biowęgla dostępnych już na rynku światowym, jak i tych obecnie opracowywanych, jest coraz dłuższa.