Po latach funkcjonowania w niestabilnej rzeczywistości geopolitycznej i gospodarczej, przedstawiciele sektora przemysłowego zaczynają bardziej optymistycznie patrzeć w przyszłość. Poszukujący nowych możliwości rozwoju producenci coraz chętniej sięgają po narzędzia wykorzystywane do cyfrowej transformacji, takie jak internet rzeczy, generatywna AI czy metawersum. Jak wynika z raportu “2024 Manufacturing Outlook”, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte z technologii metawersum globalnie korzysta już co piąty przedstawiciel branży przemysłowej. Wśród zalet cyfryzacji podstawowych procesów w firmach produkcyjnych niezmiennie pozostają: poprawa efektywności, wzrost odporności łańcuchów dostaw, zwiększenie konkurencyjności oraz spadek emisyjności produkcji.

Najnowsza publikacja Deloitte ukazuje bieżące trendy w branży produkcyjnej oraz przedstawia nastroje przedstawicieli sektora dotyczące najbliższej przyszłości. Opisywane zjawiska dotyczą przede wszystkim roli nowoczesnych technologii takich jak sztuczna inteligencja czy metawersum w przemyśle, zjawiska cyfryzacji łańcuchów dostaw oraz kwestii dekarbonizacji procesu produkcyjnego.

Autorzy publikacji wskazują, że na początku 2024 r. w branży panuje ostrożny optymizm studzony słabszymi od oczekiwań odczytami PMI w grudniu 2023 i w styczniu 2024. Po kilku trudnych latach, naznaczonych brakiem stabilności oraz zaburzeniami łańcuchów dostaw, przemysł zdaje się powracać na ścieżkę wzrostu. Jest to istotny sygnał przede wszystkim dla polskiego sektora, który od 2004 r. rozwija się w tempie trzykrotnie przekraczającym średnią unijną, a jego udział w krajowym PKB jest jednym z najwyższych spośród wszystkich krajów UE.

2023 rok nie był łatwy dla polskiego i unijnego sektora przemysłowego, co było powodowane przede wszystkim ograniczonym popytem, wysokimi cenami surowców oraz zaburzeniami łańcuchów dostaw. Dzisiaj kwestie te schodzą na dalszy plan, podczas gdy coraz większym wyzwaniem stają się szybko rosnące koszty pracy. W 2024 roku pojawiają się sygnały poprawy nastrojów dla przetwórstwa przemysłowego. Strukturalne czynniki stojące za sukcesem polskiego przemysłu w ostatnich dekadach – otwarcie na rynek unijny, wzrost produktywności, duża liczba poddostawców i dostępność wykwalifikowanych pracowników, a także konkurencyjność cenowa wciąż nam sprzyjają -  mówi Aleksander Łaszek, senior manager w zespole ds. analiz ekonomicznych, Deloitte

Fabryki coraz bardziej inteligentne

Dążenie do maksymalizacji efektywności procesu produkcyjnego stanowi główną przyczynę wzrostu popularności technologii cyfrowych w przemyśle. Przejawem tego zjawiska jest zyskująca na znaczeniu koncepcja inteligentnych fabryk, czyli zakładów produkcyjnych coraz chętniej korzystających z narzędzi takich jak internet rzeczy, generatywna AI czy metawersum. Zdaniem autorów raportu zastosowanie najnowszych technologii korzystnie wpływa na m.in. elastyczność procesu produkcyjnego oraz efektywność organizacji. Producenci, którzy dotychczas skorzystali z inteligentnych rozwiązań, obniżyli koszty produkcji o jedną trzecią oraz poprawili o 20 proc. jakość wytwarzanych produktów. Aż 83 proc. ankietowanych producentów uważa, że rozwiązania z zakresu „inteligentnych fabryk” zmienią sposób działania ich firm w ciągu najbliższych pięciu lat.

Implementacja nowoczesnych narzędzi ma korzystny wpływ na konkurencyjność danej organizacji. Dzięki np. wykorzystaniu generatywnej sztucznej inteligencji w procesie analizy danych pochodzących z produkcji przedsiębiorstwa oczekują korzyści w postaci ograniczenia kosztów produkcji czy wyższej wydajności operacyjnej. Obecnie co piąty przedstawiciel branży produkcyjnej eksperymentuje z wykorzystaniem AI w bieżącej działalności lub uwzględnia jej wykorzystanie w swojej strategii biznesowej.

Wielu producentów jest świadomych, że maksymalizacja wydajności przy jednoczesnym budowaniu odporności może zostać osiągnięta głównie dzięki dalszej transformacji cyfrowej. Firmy produkcyjne coraz częściej przyjmują koncepcję inteligentnej fabryki jako swój docelowy stan. Poprzez eksplorację przemysłowego metawersum i badanie możliwości generatywnej sztucznej inteligencji szukają oni najbardziej efektywnej strategii umożliwiającej wygenerowanie dodatkowego potencjału i zwiększenia swojej siły na rynku -  podkreśla Krzysztof Radziwon, partner, lider sektora produkcyjnego, Deloitte

Coraz więcej cyfrowych bliźniaków

Jednym z najistotniejszych wyzwań dla przemysłu ostatnich lat była stabilność łańcuchów dostaw. Wszelkie zaburzenia w obszarze zaopatrzenia mają długofalowy charakter, co wielu producentów odczuwa do dziś. Aby uniknąć podobnych zdarzeń w przyszłości 76 proc. ankietowanych twierdzi, że analizują swoje ekosystemy zaopatrzenia z wykorzystaniem najnowszych technologii, umożliwiających identyfikację wrażliwych obszarów działalności. Przejawem tego trendu jest chociażby wzrost popularności koncepcji cyfrowego bliźniaka. Autorzy badania definiują ten termin jako wirtualny model np. łańcucha wartości czy linii produkcyjnej, umożliwiający symulację potencjalnych scenariuszy rzeczywistych. Szereg możliwych korzyści oferowanych przez tę technologię sprawia, że ponad 90 proc. ankietowanych rozważa wdrożenie lub testuje wykorzystanie wirtualnej rzeczywistości w swojej działalności.

Popularność cyfrowych replik maszyn, linii produkcyjnych czy nawet całych zakładów przemysłowych wyraźnie rośnie. Już teraz odgrywają one istotną rolę w symulowaniu procesów wytwórczych oraz identyfikowaniu wrażliwych elementów. W zależności od konkretnego przypadku mogą one odwzorowywać prawa fizyki, zjawiska chemiczne, a nawet wybrane komponenty łańcucha wartości. Jedną z najważniejszych zalet cyfrowych bliźniaków jest możliwość prognozowania oraz tworzenie zaawansowanych symulacji działania często niezwykle kosztownych instalacji bez ryzyka ich uszkodzenia i bez zagrożenia dla bezpieczeństwa pracowników - tłumaczy Krzysztof Radziwon

Technologia w służbie dekarbonizacji

Oprócz wyzwań związanych ze stabilnością i odpornością sektor produkcyjny mierzy się z koniecznością ograniczenia emisyjności swojej działalności. Kluczową dla procesu dekarbonizacji kwestią jest m.in. maksymalizacja efektywności energetycznej, wskazują eksperci Deloitte. Ograniczenie zapotrzebowania na energię zaczyna się od skutecznego monitorowania jej zużycia, w czym istotną rolę również odgrywają narzędzia cyfrowe. Co więcej, umożliwiają one spełnienie nowych wymogów środowiskowych takich jak znowelizowane w 2023 r. przepisy unijne, zwiększające liczbę podmiotów mających obowiązek przeprowadzania audytów energetycznych.

W przypadku dekarbonizacji kluczowym czynnikiem jest ukierunkowanie branży na niskoemisyjne źródła energii. W dłuższej perspektywie będzie to miało korzystny wpływ na konkurencyjność rodzimego sektora przemysłowego. Dywersyfikacja może z kolei ograniczyć ryzyko związane z wahaniami cen mediów. Zarówno dzięki efektywności energetycznej, jak i niskoemisyjnym źródłom energii polski sektor może uzyskać kluczową dla dzisiejszego przemysłu odporność biznesową i bezpieczeństwo.

Pełny raport do pobrania znajduje się tutaj.