Największe i najważniejsze wydarzenie branży chemicznej w Polsce zbiegło się z terminem wyborów do Parlamentu Europejskiego w Polsce i Europie, które odbywały się w następujący po Kongresie weekend. Nie było to bez znaczenia, ponieważ wiele dyskusji i tematów podejmowanych na tegorocznym Kongresie dotyczyło stanu i przyszłości europejskiego przemysłu chemicznego, lecz przede wszystkim zostały przedstawione kluczowe założenia Manifestu Polskiej Chemii, opracowane przez ekspertów PIPC.

Założenia Manifestu Polskiej Chemii przedstawił w części otwierającej XI Kongres Polska Chemia dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego. Dokument stanowi apel do władz europejskich oraz polskich, a opisane zostały w nim najważniejsze postulaty i priorytety dla przemysłu chemicznego na najbliższe lata i przede wszystkim nową kadencję Parlamentu Europejskiego, czyli 2024-2029. Celem Manifestu jest m.in. eliminacja niespójności regulacyjnych, zniwelowanie sprzecznych celów, uproszczenie prawodawstwa oraz redukcja wymogów nadmiernego raportowania.

– Kilka lat temu Komisja Europejska z entuzjazmem ogłaszała cele reindustrializacji, mówiąc o odbudowie przemysłu i zwiększeniu jego udziału w PKB Europy. Mówiono, że Europa powinna stać się bardziej niezależna gospodarczo od innych regionów świata. Jednak mam wrażenie, że nastąpiło coś zupełnie przeciwnego – rozpoczęła się deindustrializacja. Obserwujemy, jak coraz więcej firm z Europy ucieka lub chce uciekać do innych regionów, gdzie produkcja jest tańsza i mniej ograniczona przez obostrzenia czy surowe cele środowiskowe. Musimy się zastanowić, czy ten trend deindustrializacji może ostatecznie zagrażać funkcjonowaniu branży chemicznej w Europie. Nasze dyskusje powinny teraz skupić się na tym, jak możemy zmierzyć się z tymi wyzwaniami i wypracować kluczowe postulaty, które pozwolą naszej branży funkcjonować sprawnie i konkurencyjnie na zdrowych zasadach. Mierzymy się z wieloma trudnościami, w tym wysokimi kosztami energii, ograniczeniami surowcowymi i ambitnymi celami klimatycznymi. To wszystko przyczynia się do radykalnych zmian na rynku i utraty konkurencyjności przez przemysł chemiczny. W obliczu tych wyzwań naszą odpowiedzią jest Manifest, który ma na celu zdefiniowanie kluczowych elementów potrzebnych, aby nasza branża pozostała konkurencyjna. W ramach tego dokumentu chcemy zastanowić się, które obszary naszej działalności są kluczowe, abyśmy mogli efektywnie reagować na zmiany i wspierać rozwój gospodarczy, nie tylko Polski, ale i całej Unii Europejskiej, a w jego tworzeniu chcemy współpracować nie tylko z uczestnikami debaty i Kongresu, lecz także z wszystkimi zainteresowanymi – powiedział przy okazji otwarcia XI Kongresu Polska Chemia dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC – powiedział przy okazji otwarcia XI Kongresu Polska Chemia, dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC.

Manifest został entuzjastycznie przyjęty przez uczestników Kongresu. Podczas Debaty Strategicznej zatytułowanej „New Deal dla Europy – jak nowa kadencja władz UE wpłynie na kształt i przyszłość branży chemicznej?” moderowanej przez dr. inż. Tomasza Zielińskiego, Prezesa Zarządu PIPC, uczestnicy mieli okazję do analizy poszczególnych filarów, oceny postulatów oraz dodawania swoich przemyśleń. W debacie wzięli udział Waldemar Sługocki, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii; Miłosz Motyka, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska; Katarzyna Byczkowska, Prezeska Zarządu, BASF Polska; Michał Gajdus, Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej ORLEN; Artur Kucia, Dyrektor Departamentu Klienta Strategicznego - Przemysł Ciężki i Wydobywczy, PKO Bank Polski oraz Kamil Majczak, Prezes Zarządu, Qemetica, a możliwość mieli wypowiadać się również goście niebędący na scenie – zarówno włączając się aktywnie w dyskusję poprzez zabieranie głosu, jak i aplikację wydarzenia.

Wśród najważniejszych założeń Manifestu Polskiej Chemii znalazło się 6 filarów:
1. Ochrona rynku
Celem jest zabezpieczenie polskiego rynku chemicznego przed nieuczciwą konkurencją i dumpingiem cenowym. Obejmuje to rewizję i poszerzenie przepisów antydumpingowych oraz antysubsydyjnych, wzmocnienie nadzoru celnego, a także kontrolę jakości i bezpieczeństwa importowanych surowców i produktów. Kluczowe jest również zwiększenie bezpieczeństwa surowcowego poprzez rozbudowę infrastruktury oraz dywersyfikację źródeł surowców.

2. Transformacja energetyczna
Podstawą jest modernizacja infrastruktury elektroenergetycznej oraz zwiększenie publicznego finansowania na rozwój energii odnawialnej i niskoemisyjnych technologii. Program zakłada uproszczenie procedur, poprawę dostępu do środków na projekty zero- i niskoemisyjne oraz promocję technologii takich jak wodór czy biogaz.

3. Zrównoważona chemia
Podejście oparte na zrównoważeniu, uwzględniające wpływ substancji chemicznych na środowisko i realizację Europejskiego Zielonego Ładu. Wprowadzenie innowacji w „zielone chemikalia”, wzrost zainteresowania rynkowego poprzez regulacje, dotacje i ulgi podatkowe, oraz wprowadzenie jednolitych wymagań dla produkcji w UE, i importu wyrobów.

4. Gospodarka cyrkularna
Skupienie na promowaniu recyklingu chemicznego, ulepszaniu systemów zbiórki i segregacji odpadów oraz implementacji gospodarki obiegu zamkniętego. Chodzi o tworzenie regulacji wspierających te technologie oraz system finansowania i zachęt dla przedsiębiorstw działających w tej dziedzinie.

5. Sprzyjające regulacje
Dostosowanie regulacji do możliwości technologicznych i korzyści środowiskowych, uwzględnienie opinii sektora chemicznego przy tworzeniu nowych przepisów, usprawnienie procesów wydawania decyzji, oraz ujednolicenie regulacji związanych z raportowaniem.

6. Przyszłość Polskiej Chemii
Wsparcie dla reformy systemu kształcenia, rozwój edukacji dualnej, pomoc w skalowaniu innowacji, uruchomienie programu sektorowego wspierającego projekty innowacyjne oraz promocja i wykorzystanie technologii cyfrowych w kontekście Przemysłu 5.0.