Zrównoważone uzupełnianie gazu ziemnego gazami zdekarbonizowanymi niebawem stanie się nieuniknione. Biometan ma w tej transformacji szczególne znaczenie. Szacuje się, że łączny potencjał inwestycyjny tego surowca dla kraju wynosi 3 mld m3 rocznie. Jakie więc strategie przyjąć, aby wykorzystać go właściwie? Jak finansować inwestycje? Jakie technologie wdrażać? A także w jaki sposób realizować wymagania środowiskowe oraz interes społeczny? Przedstawiciele instytucji publicznych i prywatnych przedsiębiorstw tj: NFOŚiGW, NCBR, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Goodvalley, GAZ-SYSTEM, Grupa Azoty Zakłady Azotowe Puławy S.A., Qemetica, PGB, PGNiG Bioevolution szukali odpowiedzi na postawione w dyskusji pytania.

Biometan to paliwo, które będzie odgrywać bardzo ważną rolę w bezemisyjnym miksie energetycznym. Jego rola jest tak kluczowa ponieważ, jest to odnawialny i praktycznie bezemisyjny odpowiednik gazu ziemnego, który jako nośnik chemiczny energii jest łatwy w magazynowaniu w istniejącej infrastrukturze gazu ziemnego. Może on doskonale pełnić rolę paliwa dyspozycyjnego wykorzystywanego w źródłach szczytowych do bilansowania i stabilizowania przyszłego systemu energetycznego Polski. Ale czy tylko?

Bezpieczeństwo energetyczne

W sektorze rynku biogazu widać rozwój i znaczące zainteresowanie surowcem. Obecny podczas konferencji Miłosz Motyka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, odpowiedzialny za sektor odnawialnych źródeł energii oraz elektroenergetyki, w swojej wypowiedzi podkreślał, że transformacja energetyczna, która trwa, jest procesem, który wymaga szerokiego dialogu wszystkich stron. Szczęśliwie, ten dialog trwa i jest naszą szansą na bezpieczeństwo energetyczne czy np. bardzo ważne niskoemisyjne rolnictwo. Minister podkreślał, że bezpieczni jesteśmy tylko wtedy kiedy sami możemy decydować o kierunkach rozwoju naszego kraju.

Korzyści środowiskowe i społeczne

Wojciech Racięcki dyrektor działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami NCBR, w trakcie swojego wystąpienia podkreślił rolę i znaczenie biometanu w stabilizacji krajowej sieci energetycznej.

- W procesie transformacji energetycznej potrzebna jest rozsądna strategia długoterminowa na wykorzystanie biometanu, którego rola jest szczególna. Należy wziąć pod uwagę bardzo ważne korzyści środowiskowe oraz społeczne płynące z budowy biometanowni w Polsce oraz ograniczoną ilość surowca – powiedział Wojciech Racięcki dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami NCBR podczas dyskusji.

Rola NCBR na rynku biometanu

Innowacje i nowe technologie w tym sektorze są niezwykle istotne, ale kluczem do działania jest zrozumienie jak wykorzystać właściwie biometan oraz przygotowanie rozsądnej strategii długoterminowej na jego wykorzystanie, biorąc pod uwagę bardzo ważne korzyści środowiskowe oraz społeczne płynące z budowy biometanowni w Polsce oraz ograniczoną ilość surowca. Nawiązując do zaangażowania Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w rozwój rynku oraz pokazując doświadczenie Centrum w tym sektorze, ekspert NCBR podczas konferencji przypomniał również o niedawno zakończonym projekcie „Innowacyjna Biogazownia” oraz opublikowanym raporcie „Realny potencjał biometanu w Polsce” wg. którego do bilansowania systemu energetycznego w cyklu rocznym potrzebujemy 1,5- 2 mld m3 biometanu.

W 2020 roku Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło przedsięwzięcie „Innowacyjna biogazownia”, po kilkumiesięcznych konsultacjach z rynkiem, posługując się metodologią zamówienia przedkomercyjnego. NCBR oczekiwało przeprowadzenia prac badawczo-rozwojowych i wykonania prototypowej instalacji, która będzie w dużym stopniu uniwersalna, tzn. będzie pracowała na różnych surowcach, takich jak odchody zwierzęce i wszelkiego rodzaju produkty uboczne i odpady z przetwórstwa rolno-spożywczego. Ważne wymaganie stanowiła bezodorowość biogazowni w całym cyklu technologicznym, ponieważ aspekt emisji uciążliwych zapachów stanął na przeszkodzie już bardzo wielu tego rodzaju instalacjom w Polsce, ze względu na silny sprzeciw społeczny. Równie istotna dla zamawiającego była stabilna praca biometanowni przez co najmniej 8 tysięcy godzin w roku – przy zmiennym wsadzie do instalacji. Prototyp miał być także samowystarczalny energetycznie, a więc pracować bez pobierania energii z sieci, co zwiększa „zieloną” wartość biometanu.

„Innowacyjna biogazownia” jest jednym z dziewięciu przedsięwzięć wpisujących się w strategię Europejskiego Zielonego Ładu, realizowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju dzięki wsparciu Funduszy Europejskich z Programu Inteligentny Rozwój.

Biometan = korzyści

Wytwarzanie biometanu niesie wiele korzyści. Biogazownie i biometanownie stanowią instalacje obiegu zamkniętego, które rozwiązują problem zagospodarowania odpadów organicznych poprzez przetwarzanie ich w cenny gaz oraz produkt pofermentacyjny. Ten ostatni stanowi bardzo dobry bionawóz do zastosowania w rolnictwie i ogrodnictwie, co umożliwia odzysk zawartych w odpadach organicznych składników pokarmowych oraz wprowadzenie ich do gleb, co zamyka obieg biogenów w przyrodzie i zmniejszenia zapotrzebowanie na nawozy sztuczne.

Zaplanowane dyskusje w trakcie konferencji umożliwiły uczestnikom wymianę wiedzy i pozyskanie informacji związanymi z regulacjami i perspektywami rozwoju rynku oraz technologiami dla biometanu i biogazu, uwzględniając perspektywę różnych odbiorców.