Dwa z rozbudowywanych magazynów gazu ziemnego (PMG), tj, PMG Brzeźnica i PMG Husów, znajdują się w województwie podkarpackim, pozostałe magazyny zlokalizowane są w województwie dolnośląskim (PMG Wierzchowice), województwie kujawsko-pomorskim (KPMG Mogilno) oraz województwie pomorskim (KPMG Kosakowo);

Magazyny gazu ziemnego są jednym z podstawowych elementów systemu gazowniczego. Do głównych ich zadań należy:

- zaspokajanie szczytowego zapotrzebowania na gaz w sezonie zimowym;
- optymalizacja funkcjonowania systemu gazowniczego;
- optymalizacja eksploatacji krajowych złóż gazu ziemnego;
- pełnienie roli rezerw strategicznych  przez wybrane magazyny gazu.

Znaczenie inwestycji dla Polski

Dzięki realizacji tylko części zakresu inwestycji na przełomie 2014/2015. pojemność magazynów zwiększy się z obecnych 2,5 mld m3 do prawie 3 mld m3. Poprawi to bezpieczeństwo energetyczne i stabilność dostaw tego surowca do Polski, a także zwiększy możliwość elastycznego dopasowania podaży do popytu na rynku, szczególnie w miesiącach zimowych, w których zapotrzebowanie na gaz gwałtownie rośnie. Bardzo istotna w tym kontekście jest budowa magazynów w kawernach solnych, które w porównaniu do magazynów w wyeksploatowanych złożach gazu charakteryzują się większą mocą odbioru, dzięki czemu gaz można szybciej wprowadzić do sieci.

Diagnoza sytuacji w Polsce

W Polsce działa 7 podziemnych magazynów gazu wysokometanowego. Całkowita pojemność czynna wszystkich PMG (Podziemny Magazyn Gazu) wynosi ok. 2,5 mld m3.  Z przeprowadzonych analiz wynika, iż istnieje zapotrzebowanie na zwiększenie pojemności magazynów gazu. Obecnie trwa proces rozbudowy pięciu magazynów: PMG Wierzchowice, PMG Husów, MPG Brzeźnica, PMG Kosakowo i PMG Mogilno. Po zakończeniu już realizowanych i planowanych do realizacji inwestycji, łączna pojemność magazynów gazu ziemnego w Polsce wzrośnie do ok. 3 mld m³.

Technologia

Do budowy podziemnych magazynów gazu ziemnego w Polsce wykorzystuje się dwa rodzaje struktury geologicznej: sczerpane złoża gazu ziemnego, tj. złoża gazu, których eksploatacja została już zakończona oraz złoża soli. W celu przystosowania sczerpanego złoża do magazynowania gazu należy wykonać nowe, bądź dostosować istniejące, otwory łączące część napowierzchniową ze złożem. Magazyny w sczerpanych złożach gazu charakteryzują się relatywnie niskimi nakładami inwestycyjnymi oraz sprawdzoną w eksploatacji złoża szczelnością struktury geologicznej. Magazyny w sczerpanych złożach gazu ziemnego znajdują zastosowanie głównie jako magazyny sezonowe. Projektami wykorzystującymi sczerpane złoża gazu są PMG Wierzchowice, PMG Husów i PMG Brzeźnica. W celu wykorzystania złoża soli do magazynowania gazu niezbędne jest wyługowanie (wypłukanie) określonej ilości soli. Do powstałej w ten sposób kawerny zatłacza się gaz. Cechą charakterystyczną magazynów w złożach soli jest duża moc odbioru i zatłaczania gazu. Dzięki temu magazyny te wykazują relatywnie dużą elastyczność pracy i pozwalają na uzyskanie wielu cykli zatłaczania oraz odbioru w ciągu roku. W porównaniu do PMG w sczerpanych złożach gazu magazyny w złożach soli wymagają stosunkowo większych nakładów inwestycyjnych. Magazyny w kawernach solnych pracują zwykle jako magazyny szczytowe. Przykładami PMG w złożach soli są magazyny Mogilno i Kosakowo.
 

Wierzchowice (województwo dolnośląskie, powiat milicki)

Cel: zwiększenie pojemności magazynu z 0,575 mld m3 do 1,2 mld m3;
Zakończenie inwestycji: 2014 r.;
Koszt: 2,3 mld zł;
Finansowanie inwestycji: inwestycja jest finansowana ze środków własnych PGNiG S.A. oraz ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013; na realizację inwestycji   PGNiG S.A. otrzymało dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w wysokości 500.236.886 zł;
aktualny stan prac: obecnie prowadzone są prace rozruchowe oraz testy w zakresie części napowierzchniowej.

Husów (województwo podkarpackie, powiat łańcucki)

Cel: zwiększenie pojemności magazynu z 350 mln m3 do 500 mln m3;
Koszt: 0,068 mld zł;
Finansowanie inwestycji:  inwestycja jest finansowana ze środków własnych PGNiG S.A. oraz ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013; na realizację inwestycji   PGNiG S.A. otrzymało dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w wysokości 38.204.250 zł;
aktualny stan prac: kontynuowane są prace budowlano-montażowe.

Kosakowo (województwo pomorskie, powiat pucki)

Cel: budowa nowego magazynu w kawernach solnych o pojemności 250 mln m3;
Zakończenie inwestycji: 2021 r.;
Koszt: 0,97 mld zł;
Finansowanie inwestycji: inwestycja jest finansowana ze środków własnych PGNiG S.A. oraz ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013; na realizację inwestycji   PGNiG S.A. otrzymało dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej wysokości 130.528.440,87 zł;
aktualny stan prac: trwa budowa trzech kolejnych kawern Klastra A oraz wiercenie otworów pod budowę kolejnych pięciu kawern klastra B.

Mogilno (województwo kujawsko-pomorskie, powiat mogileński)

Cel: rozbudowa magazynu w kawernach solnych z 400 mln m3 do 800 mln m3;
Zakończenie inwestycji: 2023 r., z czego budowa trzech kawern zostanie zakończona w 2015 roku;
Koszt: 0,96 mld zł,
Finansowanie inwestycji: środki własne PGNiG S.A.;

Brzeźnica (województwo podkarpackie, powiat dębicki)

Cel: zwiększenie pojemności magazynu z 65 mln m3 do 100 mln m3;
Zakończenie inwestycji: 2015 r.;
Koszt: 0,084 mld zł

 

Źródło: MSP (data publikacji 15.07.2014)

fot.: PGNiG