NIK na składowiskach Eko-Boruty
Pierwsze oględziny na składowiskach odpadów, niebezpiecznych zarządzanych przez spółkę Eko-Boruta w Zgierzu nie napawają optymizmem. Już brak kompletnego ogrodzenia otaczającego składowisko może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców. To dlatego, że przy ulicy Miroszewskiej występują zapadliska, jak również puste przestrzenie niewidoczne z powierzchni terenu. Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski nakazał: poinformować Likwidatora Spółki Eko-Boruta Sp. z o.o. o stwierdzeniu niebezpieczeństwa, nakazując mu zabezpieczenie terenu, jak również powiadomić na podstawie art. 51 ust. 1 właściwy organ środowiska o stanie zagrożenia. To początkowe ustalenia kontroli składowiska w trybie doraźnym.
Celem kontroli NIK jest ocena stopnia ryzyka zagrożenia dla zdrowia mieszkańców Zgierza i okolic. Ekolodzy, a w ślad za nimi prasa, alarmują, że nieczynne składowiska w Zgierzu niedaleko Łodzi są ekologiczną bombą. Odpady znajdują się na terenach po byłych Zakładach Produkcji barwników Boruta. Odcieki ze składowisk rozlewają się po terenie składowisk i mogą przenikać do wód gruntowych.
Powołany w NIK specjalny zespół uznał, że sprawą należy zająć się jak najszybciej. Najwyższa Izba Kontroli zleciła już przeprowadzenie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi badań wód podziemnych w otworach piezometrycznych na składowiskach w Zgierzu. WIOŚ już pobrał próbki wody z Bzury powyżej i poniżej wysypiska „za Bzurą” oraz odcieków z piezometrów (mierników kontrolujących wody podziemne) w otoczeniu składowiska przy ul. Miroszewskiej. Na podstawie wyników tych badań, Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie, wyda na zlecenie NIK ekspertyzę co do faktycznego stopnia zagrożenia dla zdrowia, życia człowieka i środowiska jakie mogą wynikać z funkcjonowania składowiska odpadów w Zgierzu.
W trakcie pierwszych obserwacji, kontrolerzy NIK stwierdzili nieprawidłowości związane z wadliwym zabezpieczeniem terenu.
Ogrodzenie było tak uszkodzone, że osoby postronne mogły swobodnie dostać się na teren składowisk. W miejscu przechowywania odpadów paleniskowych znajdowały się znaczne ilości odpadów komunalnych oraz płyty eternitowe. Stwierdzono też miejsca nadpalenia odpadów, a także ślady wskazujące na podziemne samozapłony. Na składowisku występowały również ślady wskazujące na popożarowe zapadliska terenu, co w przypadku nieprawidłowego zabezpieczenia terenu składowisk, może stwarzać poważne zagrożenia dla życia i zdrowia osób trzecich wchodzących na teren wysypisk.
Pożary składnicy śmieci stanowią poważny problem albowiem dym z pożarów stanowi istotne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi oraz oznacza ogromne zanieczyszczenie powietrza. W czasie pożarów na wysypiskach mogą powstawać zanieczyszczenia tj. dioksyny, furany, metale ciężkie, wielopierścieniowe węglowodory. Na dym najszybciej reagują alergicy i osoby cierpiące na choroby układu oddechowego, zaś cała populacja, która wdycha zanieczyszczenia, jest narażona na długofalowe ich działanie.
Ww. stan wskazuje na negatywne oddziaływanie składowiska na środowisko, za które uznaje się również negatywne oddziaływanie na zdrowie ludzi (art. 3 pkt 11 ustawy - Prawo ochrony środowiska).
Prezes NIK po analizie zgromadzonego w tej sprawie materiału, już na początku polecił poinformować Likwidatora Eko-Boruta Sp. z o.o. o stwierdzeniu niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego.
Wobec faktu, że Likwidator Spółki nie ma środków finansowych i nie może podjąć działań zapobiegawczych, czyli w pierwszym etapie ogrodzenia składowisk odpadów, Prezes NIK wystąpił na podstawie art. 51 ustawy o NIK, która nakłada na niego obowiązek poinformowania właściwego organu w celu zapobieżenia występującemu niebezpieczeństwu, do Prezydenta Miasta Zgierza i Marszałka Województwa Łódzkiego o podjęcie stosownych działań naprawczych.
Obowiązek poinformowania o zagrożeniu dla życia, zdrowia lub mienia
ust. 1. Kontroler jest obowiązany niezwłocznie poinformować kierownika jednostki kontrolowanej lub kierownika jednostki nadrzędnej oraz właściwe organy lub jednostki organizacyjne o stwierdzeniu bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo powstania znacznej szkody w mieniu, w celu zapobieżenia występującemu niebezpieczeństwu lub szkodzie.
ust. 2. Kierownik jednostki kontrolowanej obowiązany jest niezwłocznie poinformować kontrolera o podjętych działaniach zapobiegających stanowi zagrożenia, o którym mowa w ust. 1.
ust. 3. (uchylony)
ust. 4. Kontroler może w toku kontroli informować kierownika jednostki kontrolowanej o ustaleniach wskazujących na nieprawidłowości w działalności tej jednostki)
Prezydent Miasta Zgierza jest zobowiązany do takich działań na podstawie ustawy o zarządzaniu kryzysowym, na podstawie art. 19 który zobowiązuje go do reagowania i usuwania skutków zagrożeń na terenie gminy. Marszałek Województwa Łódzkiego jest zobowiązany do takich działań na podstawie ustawy - Prawo ochrony środowiska, na podstawie art. 378 ust. 2a który określa właściwość Marszałka, jako organu środowiska w sytuacji bezpośredniego niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzkiego.
Zadania wójta, burmistrza, prezydenta miasta w sprawach zarządzania kryzysowego
1. Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie gminy jest wójt, burmistrz, prezydent miasta.
2. Do zadań wójta, burmistrza, prezydenta miasta w sprawach zarządzania kryzysowego należy:
1) kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie gminy;
2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:
a) realizacja zaleceń do gminnego planu zarządzania kryzysowego,
b) opracowywanie i przedkładanie staroście do zatwierdzenia gminnego planu zarządzania kryzysowego;
3) zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego;
4) wykonywanie przedsięwzięć wynikających z planu operacyjnego funkcjonowania gmin i gmin o statusie miasta;
5) zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
5a) współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
6) organizacja i realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
3. Zadania, o których mowa w ust. 2, wójt, burmistrz, prezydent miasta wykonuje przy pomocy komórki organizacyjnej urzędu gminy (miasta) właściwej w sprawach zarządzania kryzysowego.
4. Organem pomocniczym wójta, burmistrza, prezydenta miasta w zapewnieniu wykonywania zadań zarządzania kryzysowego jest gminny zespół zarządzania kryzysowego powoływany przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, który określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy, zwany dalej "zespołem gminnym".
5. Zespół gminny wykonuje na obszarze gminy zadania przewidziane dla zespołu wojewódzkiego.
6. W skład zespołu gminnego, którego pracami kieruje wójt, burmistrz, prezydent miasta, wchodzą osoby powołane spośród:
1) osób zatrudnionych w urzędzie gminy, gminnych jednostkach organizacyjnych lub jednostkach pomocniczych;
2) pracowników zespolonych służb, inspekcji i straży, skierowanych przez przełożonych do wykonywania zadań w tym zespole na wniosek wójta, burmistrza, prezydenta miasta;
3) przedstawicieli społecznych organizacji ratowniczych.
7. W skład zespołu gminnego mogą wchodzić inne osoby zaproszone przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta.
Właściwość organów w sprawach ochrony środowiska
1. Organem ochrony środowiska właściwym w sprawach, o których mowa w art. 115a decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu ust. 1, art. 149 przedstawienie wyników pomiarów inspektorowi ochrony środowiska ust. 1, art. 150 decyzja o obowiązku prowadzenia pomiarów wielkości emisji, art. 152 obowiązek zgłoszenia instalacji ust. 1, art. 154 decyzja ustalająca wymagania dotyczące eksploatacji instalacji ust. 1, art. 178 decyzja o nałożeniu na zarządzającego obowiązku prowadzenia pomiarów, art. 183 wydanie, cofnięcie, wygaśnięcie pozwolenia, art. 237 obowiązek przeglądu ekologicznego i art. 362 decyzja o nałożeniu obowiązków na podmiot negatywnie oddziałujący na środowisko ust. 1-3, jest starosta.
2. Regionalny dyrektor ochrony środowiska jest właściwy w sprawach przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zamkniętych.
2a. Marszałek województwa jest właściwy w sprawach:
1) przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;
2) przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, realizowanego na terenach innych niż wymienione w pkt 1;
3) pozwolenia na wytwarzanie odpadów i pozwolenia zintegrowanego dla regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych i dla instalacji określonych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami jako regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych.
(…).
Jednym z wyników podjętych przez NIK działań jest zgłoszenie gotowości likwidatora Spółki, do podpisania umowy przenoszącej prawa do wyżej wymienionej nieruchomości na której znajdują się składowiska na rzecz gminy miasta Zgierz. Umożliwi to rozpoczęcie procedury, wystąpienia do Funduszu Ochrony Środowiska o pieniądze z Funduszu na rekultywacje terenu wysypiska.
NIK będzie wspierać miasto w tych działaniach.
Komentarze