Substancje chemiczne w pracy – jak unikać zagrożeń?
Około 3,1 mln pracowników w 28% polskich przedsiębiorstw każdego dnia ma styczność z substancjami niebezpiecznymi[1]. Statystycznie w Polsce notuje się średnio dwa wypadki dziennie związane z używaniem środków chemicznych w miejscu pracy. W 2017 r. pyły i substancje chemiczne były przyczyną ponad 840 chorób zawodowych, co stanowiło ok. 43% wszystkich zarejestrowanych przypadków. Właściwe zarządzanie niebezpiecznymi substancjami chemicznymi w miejscu pracy jest korzystne dla każdego – pracodawcy, pracownika oraz społeczeństwa i środowiska naturalnego. Świadomość zagrożeń zawodowych zwiększa się i wiele firm może się pochwalić przykładami dobrych praktyk w ich ograniczaniu.
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB) jako Krajowy Punkt Centralny Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (KPC EU-OSHA) nagrodził firmy w polskiej edycji Konkursu Dobrych Praktyk. Konkurs jest realizowany w ramach europejskiej kampanii „Substancje niebezpieczne pod kontrolą”. Kampania jest koordynowana przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA).
Nagrodzone firmy:
- I miejsce – Fiat Chrysler Automobiles Poland SA (FCA Poland S.A.)
- II miejsce – Bridgestone Poznań Sp. z o.o.
- III miejsce – Grupa Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A.
Wyróżnienia otrzymały firmy: Orion PU sp. z o.o. (Grupa Selena) oraz PPHU ProElite Andrzej Długosz.
„Celem konkursu była identyfikacja dobrych praktyk oraz uświadamianie korzyści płynących z zapewnienia należytego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy. Nagrodzone i wyróżnione firmy udowodniły, że szczególnie aktywnie i efektywnie zarządzają ryzykiem związanym z występowaniem substancji niebezpiecznych w miejscu pracy. Laureaci są przykładem holistycznego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem i ochroną zdrowia w pracy. Wprowadzili oni rzeczywiste usprawnienia w zakresie stosowania substancji niebezpiecznych i tworzenia bezpiecznych warunków pracy” – mówi dr hab. inż. Wiktor M. Zawieska, Z-ca Dyrektora ds. Techniki i Wdrożeń CIOP-PIB, dyrektor KPC EU-OSHA.
Nagrodzone rozwiązania
Fiat Chrysler Automobiles (FCA) S.A. – producent samochodów osobowych – zajął pierwsze miejsce w Konkursie Dobrych Praktyk „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy”. Zakład FCA Poland S.A. dba o ciągłe podnoszenie wiedzy i świadomości swoich pracowników przez organizowane szkolenia, warsztaty oraz stosowanie na stanowiskach pracy Kart Bezpieczeństwa będących jednostronicowymi dokumentami opracowanymi na podstawie aktualnej „Karty Charakterystyki” (MSDS). Dobra praktyka, zastosowana w Zakładzie FCA Poland odwołuje się do działań technicznych i organizacyjnych, umożliwiających eliminowanie stosowanej substancji kancerogennej oraz zastąpienie substancji toksycznej o szkodliwym działaniu, substancją bardziej bezpieczną.
„Eliminowanie substancji niebezpiecznych lub ich mieszanin poprzez zastosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych jest najskuteczniejszym sposobem zabezpieczenia naszych pracowników przed narażeniem na te substancje. Stanowiska, na których pracują ludzie, stają się bezpieczniejsze, a ryzyka i narażenie wyeliminowane całkowicie. Korzyścią poza poprawą bezpieczeństwa pracowników i wyeliminowaniem kontaktu z niebezpieczną substancją jest również brak odpadów niebezpiecznych i tym samym dbałość o środowisko” – mówi Ewa Grudowska z Fiat Chrysler Automobiles (FCA) S.A.
Bridgestone Poznań Sp. z o.o., producentowi opon do samochodów osobowych, przyznano drugie miejsce w Konkursie Dobrych Praktyk za optymalizację procesu zarządzania substancjami niebezpiecznymi w firmie. W celu zapewnienia bezpieczeństwa podczas pracy z chemikaliami stworzono aplikację ChemiReg, rejestr wszystkich substancji i mieszanin chemicznych, dostępny z komputera dla każdego pracownika. Każdy może otworzyć, wydrukować i zapisać kartę charakterystyki danej substancji. Aplikacja daje również możliwość wydrukowania etykiety zastępczej, na której znajdują się informacje niezbędne do pełnej identyfikacji danej substancji.
„Wdrożenie ChemiReg pozwala na szybki i prosty dostęp do informacji na temat klasyfikacji, środków ostrożności, środków gaśniczych, wymagań BHP, postępowania na wypadek awarii itd. Raport składników chemicznych usprawnia proces naliczania opłat za korzystanie ze środowiska. Powiadomienia generowane przez program ułatwiają proces komunikacji w zakresie chemikaliów – system automatycznie wysyła właściwe powiadomienie dotyczące np. wprowadzenia nowego środka chemicznego czy aktualizacji karty charakterystyki. Wdrożenie ChemiReg light pozwala na szybki dostęp do kart charakterystyki bezpośrednio na panelach maszyn produkcyjnych” – mówi Monika Kościańska, Specjalista ds. Ochrony Środowiska Bridgestone Poznań Sp. z o.o.
Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. z Grupy Azoty, producent jednoskładnikowych nawozów azotowych i wytwórca chemikaliów, zajęły trzecie miejsce w konkursie za specjalny system szkolenia zakładowej straży pożarnej. W tym celu, oprócz organizacji systemu, wybudowano w pełni wyposażone chemiczne laboratorium dydaktyczne. Od momentu uruchomienia tych szkoleń nie odnotowano wśród ich uczestników żadnego wypadku spowodowanego substancją niebezpieczną występującą na stanowisku pracy.
Firma Orion PU sp. z o.o. (Grupa Selena) została wyróżniona za opracowanie rozwiązania technicznego pt. „Wieszak - miejsce odkładcze na rękawice chemioodporne”.
W firmie PPHU ProElite Andrzej Długosz wyeliminowano narażenie na toksyczne działanie kwasu fluorowego oraz wodorotlenku sody przez wyposażenie firmy w rozlewarki kanistrów i butelek.
Konkurs Dobrych Praktyk jest cyklicznie organizowany na poziomie ogólnoeuropejskim przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA). Na poziomie krajowym organizuje go Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Tematyka konkursu jest zawsze związana z problematyką bieżącej kampanii informacyjnej – w latach 2018 – 2019 dotyczyła tematu niebezpiecznych substancji chemicznych.
[1] Europejskie Badanie Warunków Pracy 2015, Europejska Fundacja Poprawy Warunków Życia i Pracy
Komentarze