Mimo że pojęcie „Przemysłu 4.0” pojawia się w kontekście rozwoju przedsiębiorstw już od kilku lat, wciąż dla niektórych pozostaje zagadkowe i budzące wątpliwości. Czym zatem jest? – Ogólnie „Przemysł 4.0” to określenie oznaczające integrację inteligentnych maszyn i systemów oraz wprowadzanie zmian w procesach produkcyjnych mających na celu zwiększanie wydajności wytwarzania oraz wprowadzenie możliwości elastycznych zmian asortymentu. Określenie to dotyczy nie tylko technologii, ale też nowych sposobów pracy i wykorzystania zasobów ludzkich w produkcji – wyjaśniał Paweł Bielski.

Przemysł 4.0 to więc integracja systemów i tworzenie sieci poprzez: integrację ludzi oraz sterowanych cyfrowo maszyn z internetem i technologiami informacyjnymi, pełny przepływ informacji w pionie i w poziomie pomiędzy wszystkimi elementami zaangażowanymi w proces produkcji a systemem produkcyjnym przedsiębiorstwa oraz wprowadzenie ekonomicznej produkcji zindywidualizowanych wyrobów i krótkich serii.

P. Bielski wspomniał, że na potrzeby analizy przeprowadzono własną ankietę wśród kadry technicznej (z wyższym wykształceniem) dwóch średniej wielkości przedsiębiorstw produkcyjnych: firmy zagranicznej oraz będącej własnością kapitału polskiego. Jakie są wnioski z tej ankiety:

• 33 osoby nie słyszały i nie znały terminu Przemysł 4.0,
• 6 osób słyszało ten termin i udzieliło częściowo właściwych odpowiedzi,
• 3 osoby udzieliły odpowiedzi, z których wynikało, że Przemysł 4.0 nie jest im obcy.

 

Teoretyczne założenia Przemysłu 4.0 nie są więc znane kadrze technicznej związanej bezpośrednio z produkcją, co nie znaczy, że w bieżącej działalności nie wykorzystują nowych rozwiązań technicznych, organizacyjnych oraz IT – podkreślił referent.

W dalszej części prezentacji podkreślał rolę edukacji kadry technicznej i zarządzającej, wspomniał o integracji ludzi oraz sterowanych cyfrowo maszyn z internetem i technologiami informacyjnymi.

Ciągły wzrost kosztów zmusza firmy do zwiększenia efektywności produkcji, która musi być wspierana przez robotyzację i automatyzację. Wymagać to będzie jeszcze znacznych inwestycji, pozwalających firmom na osiągnięcie poziomu wymaganego przez Przemysł 4.0. Nie jest to powód do pesymizmu, bo możliwe, że polski sektor przemysłowy pójdzie drogą branży finansowej czy telekomunikacyjnej. Te, przez to, że były zapóźnione w momencie transformacji, wdrożyły najnowsze rozwiązania i dzisiaj są w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o digitalizację i dostępność usług – mówił Paweł Bielski.

 

Przemysł 4.0 a chemia

Jak w tym kontekście wygląda polski przemysł chemiczny? Wg prelegenta – „jest nieźle”.

Branża chemiczna jest trzecim pod względem zatrudnienia sektorem przemysłowym i źródłem innowacji dla całej gospodarki. W 2020 r. nakłady sektora wzrosły o 10 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim i wyniosły niemal 13,4 mld zł. Główne nakłady dotyczą nowych technologii i produktów. Znaczna część przeznaczana jest na poprawę bezpieczeństwa w produkcji i dystrybucji substancji chemicznych oraz wdrażanie nowoczesnych, innowacyjnych technologii prośrodowiskowych.

Prelegent wymienił przykłady działań przemysłu chemicznego, realizujących idee Przemysłu 4.0. To m.in. symulator procesowy (GA Siarkopol S.A. Ł-ICWSO, GA PKCh), „cyfrowy bliźniak” w CIECH Soda Polska czy projekt satelitarnego monitoringu stanu upraw, realizowany przez Grupę Azoty.

Zatem: Przemysł 4.0 – już jesteśmy czy zdążamy?

Na zadane pytanie nie można dać jednoznacznej odpowiedzi. W niektórych dziedzinach, takich jak: dostęp do niektórych technologii, infrastruktura IT i telekomunikacyjna, uwarunkowania prawno-organizacyjne można powiedzieć, że jesteśmy lub możemy działać w realiach Przemysłu 4.0. Wciąż zdążamy w takich dziedzinach jak: edukacja i kształtowanie kompetencji kadr czy przestarzała infrastruktura techniczna w wielu firmach – podsumował prelegent.

 

***

XXVIII Sympozjum Naukowo-Techniczne CHEMIA 2022 odbywa się w dniach 25-26 stycznia w Płocku. Organizatorem wydarzenia jest BMP Sp. z o.o. Rolę Honorowego Gospodarza pełni PKN ORLEN.