Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i ochrony przeciwpożarowej, a także przełożonym strażaków pełniących służbę w Państwowej Straży Pożarnej. Ta zawodowa, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja ratownicza stawia do dyspozycji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego 30 tysięcy strażaków. Większość z nich pełni służbę w systemie zmianowym, zapewniając nieprzerwaną gotowość sił i środków skoncentrowanych w 507 jednostkach ratowniczo-gaśniczych, z których 502 funkcjonują w 335 komendach powiatowych (miejskich) PSP, a pozostałych 5 w każdej ze szkół przygotowujących kadry na potrzeby formacji. Strukturę PSP, ściśle zharmonizowaną z obowiązującym ustrojem administracyjnym państwa, uzupełnia 16 komend wojewódzkich oraz Komenda Główna PSP, stanowiąca aparat pomocniczy i urząd obsługujący komendanta głównego. W układzie pionowym struktura ta podlega zasadom zespolenia administracji na szczeblu wojewódzkim i powiatowym.

Obszerną i bardzo zróżnicowaną sferą działalności Państwowej Straży Pożarnej jest organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych oraz likwidacji miejscowych zagrożeń, a także wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych. Realizując swoje ustawowe zadania w zakresie prewencyjnym, PSP prowadzi rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń oraz sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych i przepisów o przeciwdziałaniu poważnym awariom przemysłowym. Za ten obszar zadaniowy odpowiada elitarny pion formacji, liczący ponad 750 osób.

Szczególnie istotnym obszarem działalności PSP w kontekście występujących zagrożeń dla ludzi i środowiska, jest przeciwdziałanie poważnym awariom przemysłowym. PSP pełni w tym obszarze istotną funkcję w związku z prowadzeniem czynności kontrolno – rozpoznawczych oraz działań ratowniczych. Uzyskiwany poziom bezpieczeństwa jest wynikiem wspólnych, synergicznych wysiłków wielu podmiotów, w tym prowadzących i kierujących zakładami o dużym (tzw. ZDR) oraz zwiększonym (tzw. ZZR) ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Systematycznie wzrastająca liczba zakładów (465 – w 2020 r., w tym 195 ZDR i 270 ZZR) powoduje, że stopień zaangażowania organów PSP w proces zapewnienia bezpieczeństwa jest coraz większy. Pomimo ograniczeń związanych z rozwojem sytuacji epidemicznej w kraju i realizowaniem zadań w szczególnych warunkach, w ubiegłym roku PSP przeprowadziła ogółem 306 kontroli w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym. Na 272 skontrolowane zakłady stwarzające zagrożenie (140 ZDR i 132 ZZR), w przypadku 70 z nich (41 ZDR, 29 ZZR) ujawniono nieprawidłowości w zakresie wymogów bezpieczeństwa.

Odnosiły się one do:

•           zgłoszenia – 16 zakładów (7 ZDR, 9 ZZR);

•           programu zapobiegania awariom (PZA) – 27 zakładów (11 ZDR, 16 ZZR);

•           systemu zarządzania bezpieczeństwem (SZB) – 42 zakłady (36 ZDR, 6 ZZR);

•           wewnętrznego planu operacyjno-ratowniczego (WPOR) – 21 zakładów;

•           raportu o bezpieczeństwie (RoB) – 14 zakładów;

•           częstotliwości wymaganych ocen, analiz i ćwiczeń sprawdzających – 11 zakładów (8 ZDR, 3 ZZR).

ZOBACZ więcej na temat XX Konferencji Bezpueczeństwo Instalacji Przemysłowych.