Po wejściu w życie 7 stycznia 2013 roku dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (IED), a następnie transponującej jej przepisy do polskiego systemu prawnego nowelizacji ustawy - Prawo ochrony środowiska  (5 września 2014 roku) obowiązuje nowe podejście do ustalania wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT).

Zmiany w procedurach określania BAT

Do tej pory wymagania BAT określane były przez organy ochrony środowiska dość elastycznie – przepisy stanowiły, że informacje publikowane w dokumentach referencyjnych BAT (BREF-ach) należy jedynie brać pod uwagę, gdyż nie były one wiążące. Obecnie zwiększono rangę BREF-ów określających wymogi najlepszych dostępnych technik dla poszczególnych branż przemysłowych, poprzez umocowanie prawne tzw. konkluzji BAT przyjmowanych w drodze decyzji Komisji Europejskiej, co zmusza do bieżącego śledzenia przebiegu tzw. procesu sewilskiego.

Proces sewilski, czyli proces wymiany informacji nt. BAT stanowi obecnie naukową i techniczną podstawę dla unijnej legislacji dotyczącej emisji przemysłowych. Jest prowadzony w oparciu o ustaloną przez Komisję Europejską procedurę. Informacje o technikach i o oddziaływaniu instalacji na środowisko pochodzą bezpośrednio ze źródła (przemysł, dostawcy technik i urządzeń). Zakres wymaganych informacji i jakość danych odzwierciedla najlepszą wiedzę ekspertów i wyniki praktycznej oceny zbieranych danych.

Proces jest transparentny, a jego zasady są znane wszystkim jego uczestnikom. W Polsce wiodącą rolę w procesie rewizji/opracowania dokumentów referencyjnych BAT pełni Ministerstwo Środowiska, przy aktywnym udziale organizacji przemysłowych.

4 lata na dostosowanie się do konkluzji

Efektem są dokumenty referencyjne BAT oraz konkluzje BAT zawierające wiążące prawnie wymagania odnośnie eksploatacji określonych instalacji przemysłowych. Konkluzje zawierają konkretne zalecenia co do sposobu prowadzenia procesu produkcyjnego, a także – co szczególnie istotne – wskazują graniczne wielkości emisji (BAT Associated Emissions Limits – BAT AELs), które zgodnie z dyrektywą IED, a w ślad za nią także polskimi przepisami (ustawa Prawo ochrony środowiska) są wiążące prawnie. Prowadzący instalację ma 4 lata od momentu publikacji Konkluzji BAT w dzienniku urzędowym UE na dostosowanie jej funkcjonowania do wymogów konkluzji (Za wyjątkiem konkluzji BAT opublikowanych przed wejściem w życie nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska – tutaj termin czterech lat liczy się od 5 września 2014r.). W tym czasie powinien uzyskać zmienione pozwolenie zintegrowane, w którym dopuszczalne poziomy emisji określone zostaną w taki sposób, aby nie przekraczały granicznych wielkości emisyjnych z konkluzji BAT.

Jeden ogólny BREF dla chemii?

Tymczasem prace nad kolejnymi BREF-ami chemicznymi zostały chwilowo zawieszone, ponieważ bazując na doświadczeniach z dotychczasowych prac, Komisja Europejska zaczęła zastanawiać się nad zupełnie innym podejściem do sektora chemicznego. Pojawiła się koncepcja opracowania ogólnego BREF-u dla chemii, zamiast kilku obecnie funkcjonujących.