Kluczowym elementem Korytarza jest gazociąg o przepustowości 15 mld m sześc., wraz z instalacjami LNG, ze Świnoujścia do chorwackiej wyspy Krk. Istotne są również połączenia międzysystemowe na Bałkanach, które dotrą m.in. do Serbii, Macedonii i Bułgarii, a także korytarz gazowy na linii Wschód–Zachód, biegnący od Niemiec przez Polskę na Ukrainę.

– Jako Central Europe Energy Partners doskonale rozumiemy, że dostęp do taniej energii jest jednym z najważniejszych czynników wzrostu gospodarczego. Zrzeszamy zarówno producentów energii, jak i przemysł energochłonny, dlatego aktywnie działamy na rzecz wzmocnienia pozycji konsumentów na rynku energii. Sieć przesyłu energii, dróg transportowych i łączy telekomunikacyjnych, rozciągająca się od Bałtyku do Adriatyku i Morza Czarnego, znacznie zwiększyłaby bezpieczeństwo dostaw dzięki infrastrukturze dającej dostęp do nowych źródeł gazu, ropy i energii elektrycznej. To bardzo złożony projekt, który wymaga zaangażowania i koordynacji ze strony licznych partnerów. Dlatego potrzebne są stanowcze działania na poziomie unijnym, a nie tylko regionalnym. Wsparcie dla tego procesu za pośrednictwem dostępnych wspólnotowych instrumentów finansowania powinno zostać wzmocnione, przy pełnym zaangażowaniu ze strony europejskich instytucji finansowych – powiedział Paweł Olechnowicz, Prezes Grupy LOTOS S.A. i Przewodniczący Rady Dyrektorów CEEP.

Integracja Europy Zachodniej i Centralnej powinna zostać wzmocniona, nie tylko poprzez traktaty i działania polityczne, ale także inwestycje w infrastrukturę energii.

– Wysiłek budowania Europy spójnej, wolnej i bezpiecznej musi być kontynuowany. Kamieniem węgielnym tej wizji jest ukończenie budowy jednolitego rynku europejskiego. Wyzwaniem jest nie tylko spójność polityczna i regulacyjna. To także kwestia infrastruktury, która zwiąże ze sobą gospodarki Europy Centralnej, a także gospodarki tego regionu z Europą Zachodnią. Korytarz Północ–Południe ma w tej wizji kluczowe znaczenie. Jeśli projekt ten zostanie zrealizowany, Korytarz zapewni UE i całej transatlantyckiej wspólnocie szereg strategicznych korzyści. Oprócz integracji gospodarek Europy Centralnej i Zachodniej, zwiększy się bezpieczeństwo Europy w obszarze energii, między innymi poprzez dywersyfikację dostaw energii. Korytarz będzie również oznaczał zwiększenie konkurencyjności gospodarczej całej Europy, a także jej odporności na kryzysy. Co więcej efektywność, jaką niesie ze sobą Korytarz Północ–Południe, pomoże Europie w osiągnięciu celów polityki klimatycznej – stwierdził Ian Brzezinski, Senior Fellow w Brent Scowcroft Center on International Security, Atlantic Council.

Projekty zawarte w raporcie są zgodne z założeniami wartego 315 miliardów euro Planu Junkera oraz z celami Unii Energii.

– Celem Unii Energii jest zapewnienie konsumentom w UE – zarówno gospodarstwom domowym, jak i przedsiębiorstwom – bezpiecznej, zrównoważonej, konkurencyjnej i przystępnej cenowo energii. Osiągnięcie tego celu wymaga fundamentalnej transformacji systemu energetycznego Europy. Odnosi się to nie tylko do prawodawstwa, ale także infrastruktury, która starzeje się i jest niedostosowana do potrzeb rynku. Ponadto wciąż istnieją tzw. „wyspy energetyczne”, czyli kraje nieposiadające właściwych połączeń ze swoimi sąsiadami. Zwiększa to koszty, jakie napotykają konsumenci, i tworzy lukę w zakresie bezpieczeństwa na rynku energii. Korytarz Północ–Południe służyć może zatem jako jeden z filarów bezpieczeństwa Europy w obszarze energii. Poprzez połączenie rynków Europy Centralnej miedzy sobą oraz z zachodnią częścią kontynentu, Korytarz będzie mieć zasadnicze znaczenie dla poprawy bezpieczeństwa dostaw i wzmocnienia rynku wewnętrznego UE – powiedział Dominique Ristori, Dyrektor Generalny DG Energy Komisji Europejskiej.

Głównym wyzwaniem jest nakłonienie członków UE do nadania planowi Korytarza Północ–Południe priorytetowego statusu.

– Ponad dziesięć lat od największego rozszerzenia UE nasz kontynent wciąż nie jest w pełni zintegrowany, a energia i surowce nie są w stanie swobodnie płynąć tam, gdzie są potrzebne. Europa Zachodnia z powodzeniem integrowała się przez ponad pół wieku, także pod względem połączeń infrastrukturalnych. Państwa Europy Centralnej i Wschodniej, które dołączyły do UE po 2004 roku, nadal mają znaczne rezerwy w tym zakresie, by stać się powiązane zarówno z Zachodem, a także wzdłuż strategicznej osi północ–południe. Potrzebujemy Korytarza Północ–Południe, aby połączyć Bałtyk, Adriatyk i Morze Czarne, ale także by zintegrować całą UE i naszych sąsiadów w ramach Wspólnoty Energii w jeden spójny wewnętrzny rynek. Rynek, który przemysłowi pozwala rozwijać się i tworzyć nowe miejsca pracy, a konsumentom – korzystać z niższych cen energii – powiedział prof. Jerzy Buzek, Przewodniczący Komisji ds. Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego.

Korytarz Północ–Południe kładzie kluczowy nacisk na rozwój infrastruktury w sektorze energii.

– Jako właściciel infrastruktury elektroenergetycznej, zdajemy sobie sprawę z odpowiedzialności i rozumiemy znaczenie naszej roli w łączeniu rynków, co przyniesie nowe możliwości dla naszych przedsiębiorstw i korzyści społeczeństwom z całego regionu – podkreślił Davis Virbickas, Prezes Litgrid, litewskiego operatora systemu przesyłowego energii elektrycznej.

Korytarz Północ–Południe będzie stymulować tworzenie jednolitego rynku gazu i wzmocni bezpieczeństwo dostaw gazu w regionie.

– Korytarz pozwoli na swobodny transport gazu z terminalu LNG w Świnoujściu poprzez rozbudowaną sieć w Polsce oraz połączenia ze Słowacją i z Czechami, dalej do Węgier, aby połączyć europejski system przesyłowy z planowanym terminalem LNG na wyspie Krk w Chorwacji. Na terenie Polski elementem Korytarza Północ–Południe będzie rozbudowana infrastruktura wewnętrzna w zachodniej, południowej i wschodniej części Polski. Pozwoli to na efektywne połączenie systemu z systemami krajów sąsiednich oraz umożliwi dostęp do globalnego rynku LNG odbiorcom gazu w Polsce i pozostałych krajach Europy Centralnej. Z punktu widzenia GAZ-SYSTEM S.A. jako największego w regionie operatora systemu przesyłowego realizacja Korytarza Północ–Południe w ramach planu inwestycyjnego spółki pozwoli całkowicie zmienić strukturę dostaw gazu do Polski i stworzyć techniczne możliwości w systemie przesyłowym do transportu gazu przez Polskę do państw Europy Środkowej i Wschodniej – podkreślił Jan Chadam, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM.

Znajdujemy się w obecnie w trakcie dynamicznych zmian na globalnych rynkach ropy naftowej, przy bardzo niestabilnej sytuacji politycznej w wielu rejonach świata.

– Jeśli europejska gospodarka chce być konkurencyjna wobec pojawiających się wciąż nowych zagrożeń, musi zapewnić sobie w pierwszej kolejności bezpieczeństwo dostaw surowców energetycznych. Droga do tego celu prowadzi także przez Gdańsk. To tu, na samym wybrzeżu Bałtyku, PERN „Przyjaźń” buduje nowoczesny terminal naftowy, który nie tylko zapewni w pełni dywersyfikację dostaw węglowodorów z morza, via Naftoport, ale także może stać się za kilka miesięcy pierwszym już rzeczywistym krokiem (w obszarze logistyki ropy naftowej) zmierzającym do budowy naftowego szlaku Północ–Południe, ciągnącego się od Bałtyku po Morze Śródziemne. Takie rozwiązanie zapewniłoby nie tylko bezpieczeństwo dostaw dla całego regionu, ale także zwiększyło jego konkurencyjność na globalnym rynku – powiedział Dariusz Zawadka, Wiceprezes of PERN „Przyjaźń”.

Łączny koszt strategicznych projektów w ramach projektu Korytarza Północ–Południe to około 50,5 mld euro. Z tego 27 mld euro kosztowałyby projekty dotyczące sektora energii (ropy, gazu, energii elektrycznej), 20 mld euro – transportowe, a 3,5 mld euro – telekomunikacyjne. Ta kwota to zaledwie niewielka część unijnego budżetu na inwestycje infrastrukturalne do 2020 roku na poziomie 1,5–2 bln euro (lub średnio 150–200 mld euro rocznie) zaproponowanego przez Komisję Europejską. Zapewnienie strategicznego i długoletniego bezpieczeństwa energetycznego Europy to koszt około jednej trzeciej rocznego budżetu infrastrukturalnego Unii Europejskiej.

 

Wypowiedzi pochodzą z debaty pt. „Scalanie Europy – od Korytarza Północ–Południe do unii energii, transportu i telekomunikacji”, która odbyła się 21 kwietnia w Katowicach, podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.

źródło: Grupa LOTOS S.A.
fot. Gaz-System