Co gorsza rząd postanowił się wziąć za ceny zupełnie inaczej niż wcześniej planował, a ja opisywałem TUTAJ.

Wtedy ceny miały podążać za wzrostem kosztów (szczególnie europejskiego podatku od oddychania, czyli ETS), ale rachunki by się nie zmieniły, gdyż po drodze państwo miało płacić wzrost cen – tyle ile ceny wzrosną, a odbiorca nawet o tym by nie wiedział. System dość klarowny, ponieważ dużo słabiej zakłócał działania i tak niezwykle zawikłanego już systemu cen energii elektrycznej.

To, co później wymyślono i szybko na kolanie napisano, jest znacznie bardziej skomplikowane. Przede wszystkim blokuje on podstawowy mechanizm cenotwórczy, czyli Prezesa URE, taryfy pozostają na dzisiejszym poziomie. Więc i rachunki się nie zmienią, ale żeby parcie kosztów nie zniszczyło dostawców energii - obniżono akcyzę i opłatę przejściową. Ale i tego jest jak się okazuje za mało, trzeba było jeszcze zrekompensować sprzedawcom straty, gdyby pomimo obniżek ceny energii na giełdzie były wyższe niż ceny ich sprzedaży wg taryf. I tutaj zaczynają się rejony Alicji z Krainy Czarów, pełne zaklęć i taniej magii. Specjalny fundusz ma rekompensować, czyli płacić dostawcom, sprzedającym "ze stratą". Opisane w ustawie reguły są jednak dość elastyczne, pytanie, jak dostawcy będą się rozliczać ze swoich „strat” i czy ten mechanizm nie spowoduje gwałtownego ich narastania. Na to wskazuje podwojenie kosztów tej operacji, która w pierwszej wersji miała kosztować około 4,5 miliarda złotych, a w ostatecznej – aż 8 miliardów. Wiadomo, z państwowymi nie będzie kłopotu, ale ci zagraniczni czy prywatni mogą robić duże problemy, łącznie z zaskarżaniem samej ustawy czy decyzji Funduszu do sądu.

Jest to oczywiście prąd wyborczy. A że jest znaczącym wydatkiem w domowym budżecie, szczególnie tych o niskich dochodach, więc jest dobrą okazją do zaprezentowania troski polityków o "szarego człowieka". Pytanie, czy „zwykły wyborca” w ogóle to zauważy, cena się przecież nie zmieni, nie będzie obniżki. Operując bowiem na cenach samej energii i ich wzroście, zapomina się, że w rachunku domowym stanowi to zaledwie jedną trzecią opłat. Że znacząca większość rachunku to koszty dostarczenia, podatki i rozmaite "wsparcia". Rząd wyliczył, że gospodarstwa domowe zapłacą ponad 4 miliardy mniej w podatkach (1,85 mld zł z obniżonej akcyzy i 2,24 mld zł z obniżonej o 95% opłaty przejściowej), pobieranych na rachunkach za energię. Przeliczyć to jednak trzeba przeciętny koszt prądu dla gospodarstwa domowego. W I półroczu br. płaciło ono 620 zł za MWh. Jeśli liczyć 15 zł akcyzy i 18 zł opłaty przejściowej za MWh, doliczyć VAT, wychodzi 40 złotych, a to niecałe 7 procent rachunku.

Na koniec cały ten spektakl, głosy protestu, wyśmiewanie, załamywanie rąk... całe to zamieszanie medialno-polityczne, znalazło finał w stylu PanaTadeuszowego "kochajmy się". W Senacie, który gorączkowo obradował w nocy, nikt nie głosował przeciwko ustawie, jedynie 7 senatorów się wstrzymało. [05] W Sejmie podobnie – przy dużej frekwencji (głosowało 409 posłów) - jedynie 3 było przeciwko tak gorąco krytykowanemu prawu. [07] No, ale któż mógł być przeciwko niskim cenom prądu dla tegorocznych wyborców?

Przy okazji ratowania budżetów domowych miało miejsce znaczące wydarzenie. Gdy jeden z państwowych gigantów rozesłał przedsiębiorcom nowe taryfy, gdzie ceny rosły o 40 procent, jeden z nich podniósł argument, że premier zapowiadał, że nie będzie podwyżek. W odpowiedzi od spółki usłyszał, że "są to wyłącznie informacje medialne". Rzecz oczywista, odpowiedź racjonalna, przecież do 31 grudnia były to tylko "fakty medialne", a zawiadamiać o zmianie taryf trzeba z wyprzedzeniem. Ale gdy sprawa została opisana w prasie, okazało się, że rewolucyjna czujność prezesa wielkiej państwowej spółki była niewystarczająca. Wyleciał z roboty po kilku zaledwie miesiącach pracy. Pokazuje to jak agresywnie mentalność "ruki po szwam" rozszarpuje na strzępy racjonalność myślenia i zarządzania.